De oorzaak van fibromyalgie wordt niet volledig begrepen. Patiënten met fibromyalgie ervaren pijn als reactie op stimuli die normaal niet als pijnlijk worden ervaren. Studies hebben aangetoond dat patiënten met fibromyalgie verhoogde niveaus van een neurotransmitter hebben, dat wil zeggen een stof die zenuwimpulsen overbrengt. Onderzoek naar pijn bij fibromyalgie heeft overgevoeligheid van het centrale zenuwstelsel gesuggereerd. Wetenschappers merkten ook stoornissen op in de pijnperceptie bij patiënten met fibromyalgie.
Het begin van fibromyalgie wordt vaak geassocieerd met een psychologische factor, trauma of infectie.
Vaak hebben mensen met fibromyalgie een specifieke gebeurtenis meegemaakt die voor hen traumatisch was. Stress veroorzaakt metabolische veranderingen, zowel fysiek als psychosomatisch. Chronische pijn kan voor een persoon zeer invaliderend zijn. Meestal is het van buitenaf niet zichtbaar, waardoor het voor anderen moeilijk te begrijpen is. Leven met pijn en gevoelens van onbegrip kan leiden tot sociaal isolement, machteloosheid, frustratie en zelfs depressie. Pijn heeft een beschermende functie omdat het snel waarschuwt voor gevaar, zodat actie kan worden ondernomen. Chronische pijn en stijfheid, vermoeidheid, slaapproblemen, concentratie problemen – de meest voorkomende klachten bij fibromyalgie, komen ook vaak voor bij andere aandoeningen. Er zijn geen laboratoriumtests of bloedonderzoeken om fibromyalgie vast te stellen. Ook röntgenfoto’s laten niets zien. De diagnose fibromyalgie stellen is daarom een ingewikkeld proces. Enkele jaren geleden zijn er internationale afspraken gemaakt voor het stellen van de diagnose fibromyalgie. Het gaat om de volgende criteria:
- chronische pijn in veel spieren en bindweefsel en/of stijfheid op drie of meer plekken in het lichaam;
- vermoeidheid
- niet uitgerust wakker worden en moeite met nadenken en concentreren.
Naast de drie belangrijkste symptomen (chronische pijn, vermoeidheid, niet uitgerust wakker worden en moeite met nadenken en concentreren) beoordeeld de arts ook andere symptomen van fibromyalgie.
Vaak hebben mensen met fibromyalgie een bepaalde gebeurtenis meegemaakt die voor hen een traumatische ervaring was. Stress geeft metabole veranderingen, zowel op fysiek als psychologische en psychosomatische vak.
Oorzaken van fibromyalgie
I. Chronische en acute stress:
1. een verliessituatie,
2. een ongeluk,
3. zware ziekte,
4. moeilijke jeugd,
5. moeizame ouder-kind-relatie,
6. scheiden,
7. problemen op het werk,
8. werkloosheid,
9. chronische gehaastheid.
II. Draaglast:
1. Fysiek of psychische trauma;
2. Weinig steun;
3. Negatieve ervaringen;
4. Erfelijke belasting;
III. Probleem van immunosysteem;
IV. Probleem met hormonale systeem;
V. Kwetsbaarheid:
- perfectionisme,
- prestatiegerichtheid,
- grote ambitie, grote verantwoordelijkheidsgevoel,
- grote betrokkenheid bij gezien of werk,
- veel van jezelf eisen en “moeten”.
Chronische pijn hebben kan voor een mens erg invaliderend zijn. Meestal is het niet aan de buitenkant te zien, waardoor het lastig is om er begrip van anderen ervoor te krijgen. Leven met pijn en het gevoel hebben dat je niet begrepen wordt, kan leiden tot sociale isolatie, machteloosheid frustratie en zelfs depressie. Pijn heeft een beschermende functie doordat het je razendsnel waarschuwt voor gevaar, zodat je maatregelen kunt nemen. Je voorkomt daarmee (ergeren) weefselschade. Er zijn meerdere onderdelen van het lichaam bij betrokken, zoals hersenen, hersenmerg, sensoren, neurotransmitters, huid en spieren. Bij acute pijn geeft het brein dempende stoffen (bijvoorbeeld endorfine) af.
Gedachten en stressvolle emoties kunnen ook pijnsensaties geven.
Vaak hebben mensen met fibromyalgie een traumatische ervaring gehad, zoals moeilijke jeugd, een moeizame ouder-kindrelatie, een verliessituatie, een ongeluk of ziekte. Hierdoor hebben zijn veel stress opgelopen die zelfs overgaan tot chronische stress als emoties niet goed zijn verwerkt. Stress brengt veel veranderingen met zich mee zowel op fysiek als psychisch vlak. Het zenuwstelsel kan overprikkeld raken en er kan een verstoring ontstaan in de neurotransmitter balans.
Fibromyalgie is dus een typische psychosomatische ziekte.
Fibromyalgie treft vooral vrouwen (tot 80% van de vrouwen heeft er last van) in de leeftijd van 25 tot 55 jaar. Veel minder vaak komt fibromyalgie voor bij mannen, kinderen en oudere volwassenen. De ziekte kan onafhankelijk voorkomen of in verband worden gebracht met andere ziekten zoals SLE of reumatoïde artritis. De prevalentie van deze ziekte varieert in verschillende landen. In de VS bijvoorbeeld – 4% van de bevolking.